Het rijksbeleid

Het rijksbeleid bepaalt de kaders van het woonbeleid. De afgelopen jaren is wonen steeds hoger op de politieke agenda gekomen. De krapte op de woningmarkt en de gevolgen voor de betaalbaarheid manifesteren zich steeds nadrukkelijker en in steeds grotere delen van het land. Er is sprake van een belangrijk maatschappelijk probleem. In het akkoord van de nieuwe coalitie is er veel aandacht voor de woningmarkt en voor betaalbaarheid.  

Een nieuwe coalitie en veranderende kaders

Begin 2022 is een nieuwe regering gevormd. In het Coalitieakkoord is veel aandacht voor de krapte en de betaalbaarheid op de woningmarkt. Ook is er weer een minister voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO). Belangrijke punten uit het Coalitieakkoord vanuit het oogpunt van betaalbaar woningaanbod zijn (niet uitputtend):

  • Versnellen van de woningbouw tot rond de 100.000 woningen per jaar. Daarbij streven dat ten minste twee derde van de woningen betaalbare huurwoningen en koopwoningen tot aan de grens van de Nationale Hypotheekgarantie zijn. 
  • De verhuurdersheffing wordt afgeschaft. Het rijk maakt bindende afspraken met corporaties zodat de investeringscapaciteit die hierdoor ontstaat gebruikt wordt voor de bouw van flexwoningen, betaalbare huurwoningen, renovatie, verduurzaming en voor de leefbaarheid van wijken. 
  • Speciale aandacht gaat uit naar de bouw van woningen voor starters, senioren en middeninkomens. Met het oog op de acute tekorten aan woningen voor studenten, spoedzoekers, arbeidsmigranten en daklozen is het streven om jaarlijks 15.000 tijdelijke woningen te bouwen en 15.000 eenheden extra te bereiken via transformatie van kantoren tot woningen. Het rijk creëert ook meer ruimte voor alternatieve woonvormen en coöperatieve woonprojecten. 
  • Verlenging van de Woningbouwimpuls en het Volkshuisvestingsfonds.
  • Middenhuurwoningen krijgen een vorm van huurprijsbescherming. 
De minister heeft zijn voornemens verder uitgewerkt in een Kamerbrief. Onder andere kondigt hij daarin aan een programma ‘Betaalbaar wonen’ en een programma ‘Een thuis voor iedereen’ (n.a.v. het advies van de Commisie Ter Haar). 

Vertegenwoordigers van de MRA overleggen geregeld met het Rijk en brengen de problematiek van de betaalbaarheid onder de aandacht en reageren op voorgestelde maatregelen. De MRA-overheden hebben in 2019 met de minister van BZK in een Woondeal afspraken gemaakt over de betaalbaarheid van het wonen in de MRA waarvoor de medewerking van het Rijk nodig is. Er wordt in 2022 gewerkt aan actualisatie van de Woondealafspraken. Een en ander is afhankelijk van plannen en programma’s van het nieuwe kabinet en de nieuwe minister VRO.