Instrumentenkoffer betaalbare woningvoorraad

In de Metropoolregio Amsterdam (MRA) is een groot tekort aan betaalbare woningen voor lage en middeninkomens. Dat wordt weer bevestigd in het nieuwste woningmarktonderzoek Wonen in de Metropoolregio Amsterdam 2023 . Het is belangrijk dat de woningmarkt in de MRA toegankelijk blijft voor deze doelgroepen. Daarom brengt RIGO in opdracht van de MRA in deze Instrumentenkoffer betaalbare voorraad het instrumentarium in beeld dat gemeenten ter beschikking staat om het aanbod aan betaalbare woningen voor lage en middeninkomens te vergroten.

In deze instrumentenkoffer zijn verschillende oplossingsrichtingen uitgewerkt in doelen en subdoelen, met het bijbehorende instrumentarium. Er is aandacht voor de mogelijkheden en de beperkingen van de instrumenten. Per instrument zijn voorbeelden opgenomen van verschillende toepassingen (beleid, projecten) en bronnen voor meer informatie. De ‘best practises’ zijn zoveel mogelijk uit de MRA afkomstig en dragen bij aan kennisuitwisseling binnen de regio.

De informatie uit deze instrumentenkoffer is op deze website beschikbaar gesteld. De inhoud, voorbeelden en informatiebronnen worden periodiek geactualiseerd en aangevuld.

De inzet van de MRA

Binnen het MRA programma Bouwen en Wonen is betaalbaarheid een belangrijk onderwerp. Een van de drie programmalijnen is ‘passende en betaalbare woningen’. Doelstelling hiervan is onder andere om voldoende divers en betaalbaar aanbod te hebben en langdurig te behouden (in nieuwbouw en bestaande voorraad).

Uit het periodieke onderzoek Wonen in de Metropoolregio Amsterdam komt naar voren waarom betaalbaarheid zo’n belangrijk onderwerp is voor de regio. Een steeds groter deel van de voorraad bestaat uit dure huur- en koopwoningen. Dit geldt niet alleen voor Amsterdam, maar ook in voorheen meer betaalbare delen van de regio. Steeds minder mensen met een laag of middeninkomen kunnen daardoor in de MRA een huis vinden. Uit de resultaten van Wonen in de Metropoolregio Amsterdam 2023 blijkt dat inmiddels meer dan de helft van het woningaanbod uit dure huur- of koopwoningen bestaat.

Oplossingsrichtingen en instrumenten

Toevoegen door nieuwbouw en transformatie

Om nieuwe betaalbare woningen toe te voegen aan de woningvoorraad (en te behouden) kan aan verschillende knoppen worden gedraaid

Behouden betaalbare woningen in de woningvoorraad

Om betaalbare woningen te behouden, kunnen verschillende instrumenten worden ingezet. Sommige instrumenten zijn gericht op een verschuiving tussen verschillende categorieën betaalbare woningen (sociale huur, middeldure huur, betaalbare koop), indien dit wenselijk is

Beter benutten van betaalbare woningen

Om nieuwe of bestaande betaalbare woningen beter te benutten voor de doelgroepen die daarop zijn aangewezen, kan aan verschillende knoppen worden gedraaid

Verruimen van betaalbaarheids-mogelijkheden

Om lage en middeninkomens meer mogelijkheden te geven een betaalbare koopwoning te bemachtigen, zijn verschillende financieringsregelingen bedacht

Verbeteren ruimtelijke spreiding betaalbare woningvoorraad

Lage en middeninkomens hebben in sommige delen van de MRA meer kans om een betaalbare woning te vinden, dan in andere delen van de MRA. Dit beperkt hun keuzemogelijkheden nog verder.

De kaders van het rijksbeleid

De kaders van het beleid worden landelijk bepaald. De mogelijkheden van gemeenten om bij te sturen t.a.v. de betaalbare voorraad zijn daardoor begrensd. Daarom zoekt de MRA steeds het gesprek met het Rijk en de Tweede Kamer om de sturingsmogelijkheden te vergroten. Het nieuwe kabinet heeft meer aandacht voor betaalbare woningen. 

Deze website is gemaakt door RIGO in opdracht van MRA. Bent u geïnteresseerd of wilt u meer weten over de instrumenten en de toepassing daarvan? Neem contact met ons op. Wij helpen u graag verder.